Ιός του Δυτικού Νείλου

Οδηγίες προς επαγγελματίες υγείας για διάγνωση και αντιμετώπιση του ιού του Δυτικού Νείλου

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) εξέδωσε οδηγίες για τους επαγγελματίες υγείας, που θα τους βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου (West Nile Virus) είναι RNA ιός και ανήκει στην οικογένεια των φλαβοϊών (flaviviridae). Συγγενεύει με τον ιό της ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας, της εγκεφαλίτιδας του St. Louis και άλλους παρόμοιους ιούς που προκαλούν εγκεφαλίτιδες. Απομονώθηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του ΔΝ στην Ουγκάντα το 1937, από όπου και πήρε το όνομά του.

 ΠΗΓΗ :  ΚΕΕΛΠΝΟ   http://www.keelpno.gr/

Κύρια Σημεία :

• Ο ιός μεταδίδεται με το δήγμα μολυσμένου κοινού κουνουπιού και δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο.
• Περισσότερο από 80% των ατόμων που μολύνονται με τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΔΝ) (West Nile virus-WNV) δεν εκδηλώνουν συμπτώματα και μόνο περίπου 20% εμφανίζουν ήπια αυτοπεριοριζόμενη νόσο που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή. Λιγότερο από 1% των ατόμων που μολύνονται εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (εγκεφαλίτιδα/μηνιγγίτιδα).
• Προς το παρόν δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον άνθρωπο, ούτε ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του ΔΝ.
• Η διάγνωση σε κρούσματα σε ανθρώπους γίνεται προς το παρόν μόνο στο Κέντρο Αναφοράς Αιμορραγικών Πυρετών και Αρμποϊών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
• Κριτήριο για την αποστολή δείγματος προς το εργαστήριο αναφοράς είναι η εμφάνιση εγκεφαλίτιδας/μηνιγγίτιδας χωρίς καθορισμένο αίτιο, ιδίως σε περιοχές όπου έχουν παρατηρηθεί επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού, λαμβάνοντας υπόψη ότι εγκεφαλίτιδα/μηνιγγίτιδα από τον ιό του ΔΝ εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (>60 ετών).

 

Εργαστηριακή διάγνωση

• Ορολογική εξέταση για την ανίχνευση ειδικών IgM και IgG αντισωμάτων στον ορό και στο ΕΝΥ. Η παρουσία αντισωμάτων IgM στο ΕΝΥ υποδηλώνει τη συμμετοχή του ΚΝΣ στη λοίμωξη, αφού αυτή η κατηγορία αντισωμάτων δεν περνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.

• Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR): χρησιμοποιείται επίσης για την διάγνωση τη λοίμωξης, αλλά η χρησιμότητά της στη ανίχνευση γενετικού υλικού του ιού στον ορό περιορίζεται από τη βραχεία περίοδο ιαιμίας. Αντίθετα, σε 50% των ασθενών με συμμετοχή του ΚΝΣ επιτυγχάνεται η ανίχνευση γενετικού υλικού του ιού στο ΕΝΥ.
• Καλλιέργεια του ιού: από αίμα, ΕΝΥ ή νεκροτομικό υλικό από τον εγκέφαλο ή από συμπαγή όργανα. Θεωρείται η εξέταση εκλογής, αλλά είναι σπάνια θετική. Νεκροτομικό υλικό μπορεί επίσης να εξεταστεί με τεχνικές ανοσοϊστοχημείας.

 

Δειγματοληψία και αποστολή δείγματος

Η διάγνωση του ιού στην Ελλάδα γίνεται προς το παρόν μόνο στο Εργαστήριο Αναφοράς Αρμποϊών στην παρακάτω διεύθυνση:

Aννα Παπά
Α' Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρική Σχολή
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
54124, Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2310.999006/ 2310.999151
Κιν:  6945708450  6945708450

Για να διευκολυνθεί η διάγνωση, απαιτείται η αποστολή όλων των παρακάτω δειγμάτων:

• ολικό αίμα (με EDTA)- ελάχιστη ποσότητα 1 ml
• ορός (διαχωρισμένος μετά από φυγοκέντρηση)- ελάχιστη ποσότητα 1ml
• ΕΝΥ (σε περίπτωση ΟΝΠ)- ελάχιστη ποσότητα 0,5ml

Τα δείγματα αποστέλλονται στο Εργαστήριο Αναφοράς κατόπιν συνεννόησης με το εργαστήριο.

Τα φιαλίδια μεταφοράς πρέπει να κλείνονται καλά με πώμα, ούτως ώστε να μην διαφύγει το υλικό κατά την μεταφορά του δείγματος.

Στη συνέχεια το φιαλίδιο τοποθετείται σε ειδικό δοχείο μεταφοράς (τριπλό κουτί) για βιολογικά δείγματα.

Σε όλα τα δείγματα τοποθετείται ετικέτα, όπου σημειώνονται τα στοιχεία του ασθενούς, η ημερομηνία λήψης του δείγματος και το Νοσοκομείο από το οποίο προέρχεται το δείγμα.

Τα δείγματα συνοδεύονται ΠΑΝΤΟΤΕ από το ειδικό «Συνοδευτικό δελτίο αποστολής κλινικού δείγματος» του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ (όχι τυλιγμένο γύρω από το δείγμα).

 

Προστασία Επαγγελματιών Υγείας

• Η λοίμωξη από τον ιό του ΔΝ δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
• Απαιτείται όμως, όπως πάντοτε η χρήση των βασικών μέτρων προφύλαξης.
• Ο ιός του ΔΝ καταστρέφεται από το ηλιακό φως, τη θερμότητα και σε συνθήκες ξηρασίας. Δεν απαιτούνται ειδικά μέτρα για την απολύμανση και αποστείρωση των εργαλείων και του ιατρικού εξοπλισμού. Η απολύμανση και αποστείρωση τους θα πρέπει να γίνεται με τις συνήθεις διαδικασίες του νοσοκομείου και σύμφωνα με τις οδηγίες των κατασκευαστών.
• Ο κίνδυνος μόλυνσης από το χειρισμό νεκρών σωμάτων ασθενών που απεβίωσαν από λοίμωξη ιού του ΔΝ θεωρείται πολύ μικρός. Ωστόσο, πρέπει να τηρούνται οι συνήθεις βασικές προφυλάξεις κατά το χειρισμό νεκρών σωμάτων.

 

Δήλωση Κρούσματος στο ΚΕΕΛΠΝΟ

Σε περίπτωση θετικής εργαστηριακής διάγνωσης λοίμωξης από τον ιό ΔΝ, σύμφωνα με τον ορισμό κρούσματος (βλ. Ορισμό κρούσματος), ο ιατρός/επαγγελματίας υγείας οφείλει να συμπληρώσει και αποστείλει με Φαξ το δελτίο δήλωσης ( βλ. Δελτίο Δήλωσης λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου ) στο:
Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του ΚΕΕΛΠΝΟ τηλ: 210.8899.000, Φαξ: 210.8818868, 210.8842.011

Για περισσότερες πληροφορίες, βλπ. Οδηγίες για διάγνωση, αποστολή δείγματος και δήλωση κρούσματος

Περισσότερες Πληροφορίες

1. ECDC, Health Topics, West Nile: http :// www . ecdc . europa . eu / en / healthtopics / Pages / West Nile Fever . aspx

2. CDC –ΗΠΑ: http :// www . cdc . gov / ncidod / dvbid / westnile / index . htm